Kültür, tıbbi anlamda laboratuvar ortamında yapay uygulamalarla üretilen bakteri kolonisine verilen isimdir. Bakteriyoloji, mikrobiyoloji ve patoloji alanındaki bilimsel çalışmalara katkıda bulunan kültür; bakterilerin özellikleri ve etkileri ile ilgili çeşitli bilgiler edinmemize yardımcı olur.
Bakteriler ve mikroorganizmalar, canlılık belirtisi gösteren herhangi bir varlıkta hastalık oluşturma yetisine sahiptirler. Bu nedenle bakterilerin detaylı tanınması ve bakterilere karşı önlemler alınması, canlı hayatının sağlıkla devam etmesi için gerekli adımlar arasındadır.
Herhangi bir hastalığı bulunduğu düşünerek doktora başvuran kişinin enfeksiyon kaptığı düşünülüyorsa, kültür ekimi yöntemiyle test edilebilir. Bu yöntem, kültür tahlili olarak da isimlendirilir. Kültür tahlili, bakterilerin analizinde sıkça başvurulan güvenilir ve hızlı bir metoddur.
Kültür tahlili yapmak için hastadan alınacak örnek; idrar, gaita, balgam, kan, yara gibi mikroorganizmanın tespit edilebileceği cinsten seçilir. Hastalığın teşhis ve tedavisi için hastalığa sebep olan mikroorganizmayı hızla tespit etmek gerekir. Bu amaçla kültür tahlili yapılabilir.
Kültür tahlilleri, mikrobiyolojik bir analiz şeklidir. Bu nedenle mikrobiyoloji laboratuvarlarında mikrobiyoloji uzmanları tarafından uygulanır. Yıllardır tıp alanında tercih edilen kültür tahlilleri, doğruluğu ve tutarlılığı oldukça yüksek ayrıca maliyeti düşük yöntemlerden biridir.
Özel Viromed Laboratuvarları, enfeksiyon şüphesiyle başvuran hastalara kültür tahlili uygulayarak hastalığın kaynağının bulunmasında önemli bir rol oynar. Tanının hızla konması sonucunda iyileşme süreci de mümkün olduğunca kısa sürede başlar ve etkisini gösterir.
Kültür tahlili, pek çok hastalık durumunda uygulanan test yöntemleri arasında yer alır. Belirli aşamalar takip edilerek yapılan kültür tahlili, doktorun hastada bir enfeksiyon durumu olduğunu düşünmesi ile yapılır. Doktor, şüphelendiği hastalığa göre farklı kültür örnekleri isteyebilir.
gibi farklı doku kültürleri kullanılabilir.
Kültür tahlilinin yapılacağı bölgeye göre farklı yöntemlerle hastadan numune alınır. Yara kültürü gibi durumlarda pamuklu bir çubukla örnek toplanırken; idrar, gaita, balgam kültürlerinde örneğin steril bir kap içerisinde laboratuvara teslim edilmesi istenir. Kan kültürü tahlilinde ise, genellikle hastane yatan hastalardan damarından alınmış kan örneği özel işlemlerden geçerek analize konur.
Hastadan toplanan örnekler, mikrobiyoloji laboratuvarında oluşturulmuş besiyerlerine ekilir. Besiyeri, hem örneği çoğaltılması hem de mikroorganizmaların üreyebilmesi için gerekli besinleri ve optimum koşulları içeren ortamdır. Sadece bir kültür çeşidi için hazırlanan özel besiyeri, farklı kültürler için kullanılabilen genel besiyeri şeklinde de adlandırılır.
Besiyerine ekimi tamamlanan kültür örnekleri, numunenin özelliğine göre 18 – 72 saat arasında bir süre üreme ve çoğalması için beklemeye alınır. Bu işlem ortalama 37 derece sıcaklıkta ve etüv adı verilen cihazlar yardımıyla gerçekleşir.
Beklemedeki kültürler ara sıra kontrol edilerek mikroorganizma üremesi olup olmadığına bakılır. Üremenin görüldüğü kültürlere, antibiyotik analizi ve ileri analizler için daha farklı testler uygulanır. Yapılan her tür işlemden sonra sonuçlar, mikrobiyoloji uzmanları tarafından değerlendirilerek bir kanıya varılır.
Kültürde üreyen mikroorganizmanın antibiyotik testine tabii tutulması oldukça önemli bir konudur. Antibiyogram olarak adlandırılan antibiyotik testleri, mikroorganizmayı öldürecek ve hastanın iyileşmesini sağlayacak en uygun antibiyotiğin bulunmasında büyük bir rol oynar.
Uygulandığı ilk günden beri birçok hastalığın analizinde faydası bulunan kültür tahlili, Özel Viromed Laboratuvarında uzman mikrobiyologların gözetiminde hastalara uygulanan testlerdendir. Hasta güvenliğini ve sağlığını ön planda tutan Özel Viromed Laboratuvarları, temiz ve steril ortamı sayesinde en kesin sonuçları sizlere ulaştırır.
Kültür tahlili sonuçları hastalık tanısında büyük önem taşıdığından, oluşacak herhangi bir yanlışlık negatif durumlara yol açabilir. Test sonuçlarının beklenenden farklı çıkmasına neden olabilecek faktörler, laboratuvar yetkilileri tarafından mümkün olduğunca engellenmelidir.
Kültür tahlili sonucunda mikroorganizmaya karşı kullanılacak tedavi edici antibiyotik çeşidi tespit edilir. Bu nedenle doktorlar, genelde kültür tahlili uygulanmadan önce hastaya herhangi bir antibiyotik kullanıp kullanmadığını sorar. Hastanın antibiyotik kullanmıyor olması; kullanıyorsa tahlilden 4 gün önce antibiyotik alımına ara vermesi gerekmektedir. Bu koşulları sağlayan hastalar kolayca kültür tahliline alınır ve hatasız sonuçlar elde edebilir.
Hastanın kültür tahlilinde kullanılacak örnek, hastalığın etkilediği bölgeye göre tercih edilir. Örneğin boğaz enfeksiyonu olduğu düşünülen bir hastadan idrar kültürü için örnek toplamak, eksik ya da yanlış test değerlerine sebep olabilir. Tahlilde test edilecek örnek, mikroorganizmanın yoğun olarak yerleştiği enfeksiyonlu bölgeden alınmalıdır. Böylece daha kısa sürede daha kesin sonuçlar alınabilir.
Kültür işleminin doğru sonuçlanması için dikkat edilecek bir diğer konu, örneğin alım şeklidir. Örnek, steril bir şekilde alınmalı ve uzun süre bekletilmemelidir. Örneğin alındığı dokuya göre pamuklu çubuk, steril kap ve enjektör kullanılabilir.
Tahlil sonucunu etkileyecek en önemli faktör, örneğin saflığıdır. Kültür tahlili, temel hedef olarak mikroorganizma tanısı için uygulanan bir yöntemdir. Bu nedenle örneğe dışarıdan herhangi bir başka mikroorganizmanın girişi, test sonuçlarında oldukça büyük yanılgılara neden olur. Örneğin hiçbir maddeyle kontamine olmaması, teste girene kadar sterilliğini kaybetmemesi gibi noktalara özen gösterilmelidir.
Kültür tahlilinde test edilecek örnek hasta kişiden temin edileceğinden hastanın durumu test sonucunu etkileyebilir. Hastanın fiziksel özellikleri, yaşı, cinsiyeti gibi bilgiler, test öncesi açılan kayıt sırasında eksiksiz alınmalı; başka bir kronik hastalığı varsa mutlaka doktoruna bilgi verilmelidir.
Ayrıca tahlilde incelenecek enfeksiyon hastalığının hangi evrede olduğu tespit edilmelidir. Bulunulan evreye göre test değerleri değişken olabileceği sebebiyle evrenin bilinmesi, test sonuçlarının yorumlanmasında doktora yardımcı olacaktır.
Kültür tahlilinde esas olarak bakteriler incelenir. Bu nedenle bakteri kaynaklı hastalıklar kültür tahlillerinde tespit edilen enfeksiyon hastalıklarıdır.
Üriner sistem enfeksiyonu şeklinde de isimlendirilen idrar yolu enfeksiyonu, idrar yolunun herhangi bir bölümünde meydana gelen enfeksiyon hastalığıdır. İdrar yolunda etkilenen bölüme göre farklı isimlerle sınıflandırılan hastalıklar, vücut dışındaki bir bakterinin vücuda sızarak idrar yoluna yerleşmesiyle başlar.
İdrar yolu enfeksiyonları, daha çok kadınlarda gözlemlenen hastalıklar arasındadır. Belirtileri sık idrara çıkma, ateş, yorgunluk, kötü kokulu idrar, idrar yaparken ağrı ya da yanma hissi şeklinde sıralanabilir.
Hastalığın tanısı için idrar tahlili ve idrar kültürü yöntemlerinden yararlanılabilir. Ancak idrar yolu enfeksiyonu tekrarlanan bir durum haline gelirse sistoskopi, böbrek ve mesane ultrasonu, bilgisayarlı tomografi (BT) gibi gelişmiş tanı yöntemlerine başvurulabilir.
Tedavide genellikle antibiyotik takviyesi yeterli olur. Tekrar ya da ilk kez gelişebilecek idrar yolu enfeksiyonu riskini azaltmak için; bol miktarda su içmek, idrar tutmamak, cinsel ilişki öncesi ve sonrası genital bölgeyi temizlemek, pamuklu iç çamaşırı tercih etmek gibi tavsiyeler verilir.
Bakteri yada virüs tipi mikroorganizmaların bademciğe yerleşerek çoğalması sonucu ortaya çıkan hastalık tonsilit veya bademcik iltihabı olarak tanımlanır.
İltihap nedeniyle bademciklerin boyutu büyüdüğü için halk arasında bademcik şişmesi adıyla da anılmaktadır. Özellikle çocukluk çağında görülen tonsilit, yetişkin ve gençlerde de oluşabilir.
Tonsilit süresi ve tipine göre sınıflandırılmıştır. Yaklaşık 3 – 4 gün süren akut tonsillit, bir yılda birden çok kez geçirilmesi rekürren tonsillit, akut tonsilite göre daha uzun süreli ve kronik bir boğaz ağrısının eşlik ettiği durum kronik tonsillit şeklinde bilinir.
Bademcik iltihabına yakalanmış kişide birçok belirti meydana gelir. Yutkunurken boğazda hissedilen ağrı, boğaz kuruluğu ve boğazda kaşıntı, ağızda kötü koku, ateş, üşüme ve titreme hastalarda sıkça görülen şikayetlerdendir.
Bakteri kaynaklı gelişmiş bademcik iltihabında antibiyotik tedavisi kullanılabilir. Ağrı kesici ve ateş düşürücü özellikteki ilaçlar, hastalık belirtilerinin azaltılması için ek olarak alınabilir. Bunun yanı sıra bademciklerde iltihap oluşması sürekli tekrar etmeye başlamışsa bademciklerin ameliyatla alınması önerilir.
Kulak zarının arkasında kalan, orta kulak kısmında oluşan enfeksiyonlar ortak kulak enfeksiyonu ya da tıbbi adıyla otit şeklinde adlandırılır. Her yaşta kişide ortaya çıkabilecek orta kulak yolu enfeksiyonu, 3 yaş öncesi çocukların %50’sinde görülen bir hastalık çeşididir.
Kulak ağrısı, kulaktan akıntı ve ateş hem yetişkin hem çocuk hastalarda rastlanılan belirtilerdendir. Tedavi için antibiyotik, ağrı kesici ilaç ya da dekonjestan ilaçlar alınabilir. Koruyucu tedavi olarak aşı uygulanabilir. Daha ileri durumlarda miringotomi adı verilen cerrahi işleme başvurulur.
Özel Viromed Labaratuvarları
